Spójnik to kolejna niesamodzielna i nieodmienna część mowy. A mówiąc prościej - jest to słowo, które łączy inne słowa, a nawet całe zdania.
Spójniki - rodzaje
Spójniki dzielimy na dwa główne rodzaje: podrzędne i współrzędne.
Spójniki podrzędne
Jak sama nazwa wskazuje, spójniki tego typu łączą zdanie podrzędne z nadrzędnym, tym samym powstaje zdanie złożone.
Są to: aby, albowiem, bo, bowiem, choć, chociaż, gdyż, jeśli, jeżeli, ponieważ, skoro, że, żeby.
Spójniki współrzędne
Takie spójniki łączą zdania złożone współrzędnie (to znaczy takie, w których żadne ze zdań nie jest zależne od drugiego) lub ich części.
Spójniki współrzędne dzielą się na:
- łączne, np. a, i, oraz, tudzież
- rozłączne, np. albo, bądź, czy, lub
- wykluczające (lub wyłączający), np. ani, ni
- przeciwstawne, np. a, aczkolwiek, ale, jednak, lecz, natomiast, zaś
- wyjaśniające, np. czyli, mianowicie, to jest
- wynikowe, np. dlatego, i, przeto, tedy, więc, zatem, toteż
Spójniki - interpunkcja
Zgodnie z zasadami interpunkcyjnymi przed spójnikami podrzędnymi stawiamy przecinek. Umieszczamy go również przed spójnikami przeciwstawnymi, wyjaśniającymi oraz wynikowymi. Natomiast w przypadku pozostałych spójników przecinek pomijamy.
Od tych reguł są jednak wyjątki. Gdy spójnik rozłączny jest powtórzony w zdaniu, należy przed nim postawić przecinek (np. Kup albo mleko, albo jogurt). Czasami też musimy się zastanowić, z jakim rodzajem spójnika mamy do czynienia, aby nie popełnić błędu. Chodzi np. o spójnik a, który może pełnić zarówno funkcję łączną (np. Spotkajmy się między piętnastą a siedemnastą) lub przeciwstawną (np. Odrób wreszcie lekcje, a nie tylko ciągle grasz). Podobnie rzecz się ma ze spójnikiem i, który może pełnić funkcję łączną (np. Zwiedziłam Francję i Niemcy) oraz wynikową (np. Budzik nie zadzwonił, i spóźniłem się do szkoły).
Poza tym gdy spójnik łączny, rozłączny lub wykluczający wprowadza dopowiedzenie, również stawiamy przed nim przecinek, np. Byłem na wakacjach za granicą, i to wiele razy.
Komentarze