Zaimek jest samodzielną, odmienną częścią mowy, która może wskazywać na osoby, przedmioty oraz ich właściwości.
Podział zaimków
Zaimki możemy podzielić, biorąc pod uwagę różne kryteria. Jednym z nich jest przyjęty rodzaj odmiany (tzn. jaką część mowy zastępują). W związku z tym wyróżniamy zaimki:
- rzeczowne - można nimi zastąpić rzeczownik, np. ja, ty, nikt;
- przymiotne - można nimi zastąpić przymiotnik, np. mój, twój;
- liczebne - można nimi zastąpić liczebnik, np. ile, tyle;
- przysłowne - można nimi zastąpić przysłówek, np. tam, kiedy, wszędzie, gdziekolwiek.
Zaimki możemy również podzielić ze względu na znaczenie:
- osobowe - wskazują na osobę, o której wcześniej była mowa, np. ja, ty, on, wy, my;
- dzierżawcze - wskazują przynależność czegoś lub kogoś do danej osoby albo rzeczy, np. mój, twój, nasz, wasz;
- zwrotne - informują, że wykonawca danej czynności sam jej podlega, np. się, sobie;
- wskazujące - określają cechę, osobę lub miejsce, o której bądź o którym wcześniej była mowa, np. ten, tam, tu, tędy;
- pytające - tworzą pytania, np. kto, gdzie, czemu;
- względne - wprowadzają nowe określenie na osobę lub rzecz, o której wcześniej była mowa, np. jaki, który;
- nieokreślone - wskazują cechę, rzecz lub osobę, które nie są dokładnie określone, np. ktoś, coś, jakiś, gdzieś;
- przeczące - tworzą przeczenia, np. nikt, nic, nigdzie;
- upowszechniające - uogólniają, np. wszyscy, zawsze, wszędzie.
Odmiana zaimków
Zaimki rzeczowne, przymiotne i liczebne odmieniają się przez przypadki, liczby i rodzaje, czyli tak jak części mowy, które zastępują, natomiast zaimki przysłowne są nieodmienne.
Przykład:
M. on; D. jego, niego, go; C. jemu, niemu, mu; B. jego, niego, go; N. nim; Ms. nim; W. nie występuje
Zaimki - pisownia
Zaimki w języku polskim zazwyczaj piszemy małą literą. Jednak w korespondencji oficjalnej i prywatnej możemy zapisywać zaimki dzierżawcze oraz osobowe wielką literą, aby okazać szacunek osobie, do której się zwracamy. Podobnie może być w sytuacji, gdy mówimy o Bogu - wówczas dopuszczalne jest użycie wielkiej litery ze względów uczuciowych i religijnych.
Komentarze