W języku polskim mamy dwa rodzaje imiesłowów: przymiotnikowy i przysłówkowy. Imiesłowy przymiotnikowe dzielimy na czynne i bierne, natomiast imiesłowy przysłówkowe na współczesne i uprzednie.
Przecinek a imiesłów przysłówkowy
Imiesłów przysłówkowy współczesny (zakończony na -ąc) i uprzedni (zakończony na -łszy, -wszy) oddzielamy przecinkiem wraz z określeniami (jeśli występują) od poprzedzającej lub następującej po nim reszty zdania. Gdy imiesłów jest wtrącony, wydziela się go przecinkami z obu stron.
Przykłady:
Co mogę robić, będąc na wakacjach?
Siedząc godzinami przed komputerem, niszczysz wzrok.
Zosia, ujrzawszy swojego ukochanego, niespodziewanie się zarumieniła.
Ania, słuchając reprymendy, zerkała na mnie ukradkiem.
Wyjątkiem od powyższej reguły jest imiesłów wyjąwszy, który nie wymaga przecinka.
Przykład:
Wyjąwszy zupę pomidorową zjem wszystko.
Jeżeli przed imiesłowem występuje spójnik lub zaimek względny, nie stawiamy między nimi przecinka, chyba że zdanie ma charakter wtrącony.
Przykład:
Adam myślał, że będąc dobrym uczniem, bez problemu zda egzamin.
Spojrzał na Joannę ze złością i, odwróciwszy się do ukochanej plecami, cicho zapłakał.
Przecinek a imiesłów przymiotnikowy
Interpunkcja związana z imiesłowem przymiotnikowym jest znacznie bardziej skomplikowana niż w przypadku imiesłowu przysłówkowego.
Imiesłowy przymiotnikowe dzielimy na czynne (zakończone na -ący, -ąca, -ące) i bierne (zakończone na -ny, -na, -ne, -ty, -ta, -te). Imiesłów przymiotnikowy należy oddzielać przecinkiem od reszty zdania, gdy wprowadza on treść uzupełniającą, czyli pewną informację dodatkową, która nie jest bezpośrednio związana z pozostałą częścią zdania. Natomiast jeśli imiesłów zawęża znaczenie rzeczownika, to przecinka nie stawiamy. Te zasady wydają się proste, ale w praktyce ich użycie sprawia wiele trudności, co ilustrują poniższe przykłady:
W restauracji jadłam udko z kurczaka serwowane z ziemniakami i surówką z kapusty.
Proponuję barszcz z uszkami, doprawiony odrobiną majeranku.
W pierwszym przypadku przecinek przed imiesłowem „serwowane” nie został umieszczony, ponieważ słowo to (i treść następująca po nim) wiąże się ściśle z wcześniejszą częścią zdania. W drugim zdaniu natomiast wstawienie przecinka przed słowem „doprawiony” oznacza, że jest to tylko informacja dopowiedziana.
Komentarze