Wykrzyknik (znak wykrzyknienia) stosujemy:
1) po zawołaniach, okrzykach, rozkazach, ostrzeżeniach itp., gdy chcemy położyć na nie bardzo silny nacisk, np. Nie rób tego!, Uciekaj!, Pali się!
W zdaniach, w których został użyty tryb rozkazujący, wykrzyknik można zastąpić kropką, aby wskazać na słabsze zabarwienie emocjonalne wypowiedzi, np. Natychmiast podaj mi tę książkę. Natomiast w wypowiedzeniach oznajmujących lub warunkowych, mających formę poleceń, rozkazów, ostrzeżeń itp., możemy zastosować wykrzyknik, np. Zacznij się wreszcie zachowywać jak należy!
2) po wyrazach wykrzyknikach, np. ach!, ahoj!, dryń!, plum!, halo!
Gdy zależy nam jednak na zachowaniu neutralności wypowiedzi, możemy znak wykrzyknienia zastąpić przecinkiem, np. Ach, co to był za dzień!
3) w zdaniach, które rozpoczynają się od wołacza lub wyrazu wykrzyknika – w takich sytuacjach należy zastosować następującą interpunkcję:
– po wołaczu lub wyrazie wykrzykniku umieszczamy przecinek, a znak wykrzyknienia na końcu, np. Chłopcy, zaczekajcie!
– po wołaczu lub wyrazie wykrzykniku oraz na końcu zdania umieszczamy znak wykrzyknienia, np. Chłopcy! Zaczekajcie!
– po wołaczu lub wyrazie wykrzykniku umieszczamy znak wykrzyknienia, natomiast na końcu zdania kropkę, np. Chłopcy! Zaczekajcie.
4) do oznaczenia, że w poprzedzającym fragmencie nie ma pomyłki – wykrzyknik umieszczamy wówczas w nawiasie.
W ten sam sposób oznacza się również cytat zawierający błąd, który nie pochodzi od cytującego, tylko od autora cytatu – w pracach naukowych stosuje się również oznaczenie (sic!).
Wykrzyknik w nawiasie możemy także zastosować, gdy chcemy zwrócić uwagę na jakiś fakt, np. Chłopiec dostał się na studia w wieku 12 (?) lat.
5) w tytułach utworów i rozdziałów, np. Nigdy w życiu! (książka Katarzyny Grocholi).
Komentarze