Wyraz czy może pełnić w zdaniu funkcję spójnika lub partykuły.
Gdy czy wprowadza zdanie podrzędne określające o charakterze pytajnym, stawiamy przed nim przecinek.
Przykłady:
Powiedz mi, czy wyjeżdżasz w tym roku na wakacje.
Chciałbym wiedzieć, czy traktujesz mnie poważnie.
Nie wiem, czy on mnie pamięta.
Natomiast gdy spójnik czy łączy zdania współrzędne rozłączne lub ich części, które wzajemnie się wykluczają, przecinka nie stawiamy.
Przykłady:
Wychodzisz czy zostajesz?
Pijesz kawę czy herbatę?
Tak czy nie?
Przecinek przed czy postawimy też w sytuacji, gdy spójnik ten wprowadza dopowiedzenie.
Przykład:
To był zamach, czy może raczej walka o wolność.
W przypadku wyrazu czy mamy niejednokrotnie do czynienia ze zdaniami, w których postawienie przed nim przecinka sprawia ogromne trudności. Tak jest m.in. w zdaniach, w których wyraz ten jest powtórzony. Postawienie przecinka zależy wówczas od tego, jaką funkcję czy pełni w zdaniu.
Przykłady:
Nie wiem, czy upiec ciasto, czy ugotować zupę.
Kupić wodę czy sok, czy colę?
W uzasadnieniu do powyższych przykładów można zastosować zasadę, która mówi, że przed powtórzonym czy występującym w takiej samej funkcji należy umieścić przecinek. W pierwszym zdaniu dodatkowo przecinek znalazł się przed początkowym czy, ponieważ wyraz ten wprowadza zdanie podrzędne. W drugim zdaniu natomiast czy łączy elementy współrzędne.
Gdy powtórzony wyraz czy nie jest równorzędny, czyli np. pierwszy wyraz wprowadza zdanie składowe, a drugi łączy elementy współrzędne, przecinek umieszczamy tylko przed pierwszym czy.
Przykład:
Zastanów się, czy będziesz pić kawę czy herbatę.
Komentarze